20 Eylül 2010

Şerbetli Baklava Belgeseli











Dünyanın çeşitli televizyonlarına sayısız belgesel yapan ve çalışmaları, çeşitli film ve televizyon festivallerinde çok sayıda ödül olan Yunan kökenli bir Fransız yönetmen Angelos Abazoglou’nun Douceurs d’Orient (Tatlı Dünyası) adlı filmin gala gösterimi, 23 Eylül Perşembe akşamı, saat 19:30’da Taksim, Fransız Kültür Merkezi’nde yapılacak.



Türk-Yunan ortak yapımı Douceurs d’Orient (Tatlı Dünyası), 16 yaşında Antep’te yaşayan bir baklavacı çırağının usta olma sevdasıyla İstanbul’a yaptığı yolculuk ekseninde baklavanın öyküsünü anlatıyor. Cyclope yapımı olarak gerçekleştirilen projeye, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti İstanbul Ajansı’nın desteğiyle 2009 yılı sonunda başlandı. Fransız ARTE, Arap El-Cezire, Yunan ERT, Macar Duna, İspanyol ve Portekiz Chello ve Japon NHK televizyonlarında gösterime girmesi kesinleşen film, önümüzdeki aylarda on ayrı ülkenin televizyonlarında izlenebilecek. Line production: Mesut Yaşar Tufan. Assistant director: Kerem Bumin (Semih Kaplanoğlu’nun da asistanlığı yapmış olan)


Uluslararası bir çok projede imzası olan Angelos Abazoglou, ele aldığı konuları keskin bir bakışla değerlendirmesiyle tanınıyor. Anadolu’nun ücra bir köşesinde tatlıcılık mesleğiyle uğraşan ve usta olmayı kafaya koyan bir tatlı çırağının İstanbul’da usta oluş hikâyesi üzerinden baklavanın yapım sürecini, tatlı dünyasının emektarlarının işleriyle kurdukları derinlikli, etkileyici ilişkiyi anlatan filmin çekimleri Gaziantep’te başlayıp İstanbul’da tamamlandı ve altı hafta sürdü.

Filmi zengin Türk kültürünü, tatlı dünyası üzerinden anlatmayı ve dünyaya tanıtmayı amaçlayan bir proje olarak değerlendiren 2010 AKB Ajansı, tatlının ve anlam dünyasının İstanbul’un binlerce yıllık çok kültürlü yapısının ve farklı kültürlerle buluşmasının en derin sembollerinden biri olduğu düşüncesiyle yapıma destek verdiğini açıkladı.

Üç aylıkken Atina’dan Paris’e yerleşen Kafkas kökenli, İstanbullu bir Rum ailesinin çocuğu olan Angelos Abazoglou, filmi ve onu Türkiye’ye çeken geçmişi hakkında şunları söylüyor:

“Bu filme başlayana kadar İstanbul’a sadece turistik gözle bakmıştım. Filmi yaparken köklerimin burada olduğunu daha çok hissettim. Özellikle Türklerin oyunculuğa yatkınlığı beni çok şaşırttı. Profesyonel oyuncu kullanmamamıza rağmen mükemmel performanslara şahit oldum. Çekim ekibiyle filmde rol alanlar arasında öyle bir saydamlık yakaladık ki, aramızda kamera yokmuş gibi gerçekçi bir sonuç aldık. Bu da proje için çok önemliydi. Çünkü Fransız sinemasının en yaratıcı film akımlarından olan cinéma verité (hakiki sinema) stili ve tadı ancak böyle yakalanıyor. Baklavanın oluşum süreçleriyle insanın kendini, kişiliğini, dünyayı keşfediş süreçleri arasında özellikle tasavvuf literatüründen esinle paralellikler kurmak, Türk kültürünün dışarıdan sade görünen, içine girildiğinde ne kadar derin ve zengin olduğu anlaşılan kodlarını gün ışığına çıkarma amacını taşıyordu.”

“Çocukluğumdan beri, iki tür eğitim gördüm. Biri yaşadığım Fransa’da okulda aldığım eğitim, diğeri ise nispeten şark usulü diyebileceğim, usta ile öğrencisinin daha birebir ilişkisinden doğan bir eğitim. Osmanlı kökenli ve son derece yetkin bir eğitim almış olan babam, bildiklerini bir şekilde oğluna miras bırakmayı kendine vazife edinmişti. Bütün okul hayatım boyunca, hiç aksatmadan sabahın beşinde kalkıp, yedideki otobüse binene kadar beraber yaklaşık iki saat vakit geçirirdik. Bana bilimin ve sanatın kapılarını açar, güzel ve faydalı şeylerin neler olduğunu anlatırdı. Ben buna razı olmayabilir, bu kadar erken sıcacık yatağımdan çıkmayı reddedebilirdim ama babamla birlikte geçirdiğim, üzerimde uyku mahmurluğu ile yarı rüyada olduğum o anları seviyordum. Babam benim kişiliğimi şekillendirirken, onun bana anlattıkları da ilerde yalnız başıma olacağım dünyayı daha iyi anlamama yardımcı oluyordu. Babam ben on beş yaşındayken öldü ve sanki başlı başına bir yaşam felsefesi de onunla aynı akıbete uğradı. Bugün, usta-çırak ilişkisindeki öğreti tılsımını yeniden görebilmek için bu alême dalmayı düşündüm.”

"Babam İstanbul’da doğdu. Çocukken, beni her sabah okula gitmeden iki saat önce uyandırır ve bildiklerini bana öğretirdi. Okulda öğrendiklerimizden farklı şeyleri, bilimi, hayatı anlatırdı. Bunlar aklımda yer ettiği için hep Türkiye’de bir film çekmek istedim. Bilginin bir kuşaktan diğerine aktarıldığı usta- çırak ilişkisinin hala canlı olduğu bir alan bulmak istedim. Geleneğe en fazla bağlı kalınan zanaatın Doğu’ya özgü tatlıcılık olduğunu keşfettim. Usta-çırak ilişkisi de kullanılan alet edevat ve yöntemler değiştirildiği için modernizasyonla birlikte değişime uğradı. Ama bir baklava atölyesinde hiçbir makine yok. Her şey elde hazırlanıyor. Böylece kendi kimliğimi ararken ona en uygun metaforu buldum. Tatlıcılık hem bir gerçeklik olduğu için belgesel çalışmasına elverişli malzemeye sahip hem de moderniteye rağmen dünyada yerini korumaya çalışan bir geleneğin yansıması.”

İstanbul, 2010 Sahne Kadınların

Kadınlar, sinema, fotoğraf ve tasarım atölyelerinin ardından, ürünleriyle, İstanbul’un geçmişi ve bugününü, yaşamayı düşledikleri İstanbul’u anlatıyor… Tasarımlarla, filmlerle, fotoğraflarla… Kadınların İstanbul’a çıkacağı, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti programı kapsamındaki sergiler 20 Eylül’de başlıyor.
Bu sergide, geç saatlerde korkuyla dolaştığımız ya da çıkamadığımız sokakları, bazen yürümekte zorlandığımız kaldırımları, yakamızda iğnelerle bindiğimiz otobüsleri, bazen içinde olmadığımız, olamadığımız İstanbul var. Ama aynı zamanda düşlediğimiz İstanbul var… Sokakların tek bir cinse ait olmadığını ya da erkeklerin de bebek bezi değiştirebileceğini gösteren tabelalar… Arzu Okay Açık Hava Sineması’na giden yollar… Meydanlara firar etmiş ev eşyaları…

Otuzu aşkın kadın, Aralık 2009’da fotoğraf, sinema, tasarım atölyelerinde, Filmmor’da buluştuk. Evin işi, şehrin hengâmesi, hayat gailesi içinde fotoğraflarımız, filmlerimiz, tasarımlarımızla bu şehirde nasıl yaşadığımızı, yaşamak istediğimizi sizlerle paylaşmak istedik… Evin işi, şehrin hengamesi, hayat gailesi demeden, eşiğin, komşunun, pazarın ötesindeki sokaklar, sahiller, sinemalar, köprüler, meydanlarda kadınlarla buluşalım, İstanbul’a çıkalım istedik…

Günün her saati, dilediğimizce İstanbul’a çıkabileceğimiz bir gelecek düşüyle…

Kadınların gözünden, geçmişi, bugünü ve düşlediğimiz haliyle İstanbul’u paylaştığımız sergilerin tarih ve yerleri:

- 20-28 Eylül, Bakırköy, Özgürlük Meydanı, Kadın Meclisi Sokağı,

- 1-10 Ekim, Beyoğlu, Taksim Meydanı ve Cihangir Parkı,

- 15-24 Ekim, Kağıthane Meydanı,

- 1-6 Kasım, Tuzla Meydanı.

Ev İçine Hapsolmayalım. Haydi! İstanbul’a Çıkalım…

Filmmor Kadın Kooperatifi

Sergi Hakkında

Tasarımlar: Prangalı rende ve ütü, cinsiyet eşitliği gözeten şehir tabelaları, ev –sokak eşyaları…

Tasarım Grubu: Ece Çetin, Feyza Çanaklı, Lale Bakırezer, Öznur Söylem / Yönetmen: Ayşe Bali

Fotoğraflar: İstanbul’a dair, İstanbul’dan 30 fotoğraf ve sergi-atölye-kamera arkası fotoğrafları.

Fotoğraf Atölyesi: Banu Demiroğlu, Bengi Başaran, Gün Araf, Kumral Kepkep, Melike Odabaş, Nihan Önder, Özden Demir, Pınar Selimoğlu, Sibel Gül / Atölye yönetmeni: Laleper Aytek, Senem Sinem



Filmler:

-Üç Etek –Erguvan, Lila ve Mor filmlerinden oluşan, İstanbul’a çıkmak için uyulması gereken “kılık-kıyafet”, “etek boyu” kaidelerinin dünü, bugünü, geleceğine dair bir üçleme…

•Erguvan / 2010, DV, Renkli, 20’, Türkçe, İngilizce Altyazılı

İstanbul’da, yüz yılda, sokaklar, köprülerin altından akan sular, sahiller, evler hızla değişir… Moda, yasaklar, kanunlar da… Kadınların kılık-kıyafet, hal-hareket derdi-tasası hep baki kalır… Sözü, yüz yılda değişen ve değişmeyenlere tanıklık eden dört kadın alır…

•Lila / 2010, DV, Renkli, 15’, Türkçe, İngilizce Altyazılı

Kadın dolmuşa adım atmaya çalışır, etekleri dolaşır… Kadın metronun dik merdivenlerini çıkmadan eteklerini çekiştirir… Kadının eteklerindeki taşlar çok ağırdır, adım atacak takati kalmaz bazen… Başa çıkma gayretini elden bırakmazlar yine de… Hepsinin eteklerinin zil çaldığı da olur…

•Mor / 2010, DV, Renkli, 11’, Türkçe, İngilizce Altyazılı

Bir gün dilediğim gibi sokaklara çıksam… Sokak kılığım, sokak tedirginliğim, yok sayıldığımın işaretleri olmaksızın… Şirin Tekeli Sokağı’ndan sapıp Arzu Okay Açık Hava Sineması’na varsam… Bir İstanbul düşlesem ve gerçek olsa…”

-İç Etek / 2010, DV, Renkli, 30’, Türkçe, İngilizce Altyazılı

Evin işi, şehrin hengamesi, hayat gailesi içinde bir araya gelen kadınların İstanbul’a Çıkalım sergisinin, fotoğrafları, tasarımları, filmlerini nasıl ürettiğine dair bir belgesel…

Sinema Atölyesi: Aslı Elif Sakallı, Betül Şenkal, Deniz Nihan Aktan, Elif Sakin, Ezgi Hamzaçebi, Gülşen Duran, Güneş Bodur, Hande Çayır, Hilal Ünal, Hümeyra Erdin, Orsen Küçüktamer, Pınar Kırlar, Simge Vurtok, Sinem Bilgi Demir, Tuğçe Canbolat, Yasemin Temizarabacı / Atölye yönetmeni: Melek Özman, Ülkü Songül